Een goede start om je te oriënteren op het begrip film is het onderstaande filmpje…
En mijn Pinterst pagina over film en animatie…
Na het bekijken van de Pinterest pagina kun je overwegen welke materialen je wil aanschaffen. Ik heb voor mijn lessen een Zoetrope gekocht en een Spinsational Animator. De leerlingen vinden dit magisch ondanks alle technologie die ze tegenwoordig gewend zijn. Helaas zijn in Nederlandse winkels en webshops nog veel materialen en speelgoed voor onderzoek en techniek niet altijd te koop. Je bent dan aangewezen op webshops uit het buitenland. Vooral in de VS zijn fantastische webshops met een keur aan onderwijsmateriaal. Voor het bestellen bij deze winkels moet je rekening houden met extra belastingen en een langere levertijd.
Les 1. De techniek van de film
Deze les kan starten met bovenstaand filmpje. Hierin wordt kort en duidelijk uitgelegd hoe een animatie werkt. De opeenvolging van beeldjes laat heel mooi het principe van de techniek van de film zien. Naar aanleiding daarvan kunnen de leerlingen een aantal werkstukken maken met bewegend beeld.
De Thaumatrope is het makkelijkste werkstuk en het minste werk. Er staan een hoop voorbeelden op mijn pinterestpagina die kant en klaar uitgeprint kunnen worden. Door het vogeltje en het kooitje uit te knippen, met de achterkanten tegen elkaar te plakken en het snel te laten draaien d.m.v een touwtje, of door er een lange saté prikker tussen te plakken en die tussen je handen heen en weer te wrijven, gaat het vogeltje in zijn kooitje en het visje in de kom. Voor de leerlingen is dit een eenvoudige start en kunnen zij later hun eigen ideetje maken met ditzelfde principe.
Hieronder nog een filmpje van een leerling met uitleg…
Het kersje komt zo op de cake….Hier kant en klaar te downoaden.
- Een flipboekje is ook een eenvoudig werkstuk waarmee leerlingen onderzoek kunnen doen naar hoe een animatie werkt. Het is wel wat bewerkelijker. Je kunt dit zo mooi en zo uitgebreid maken als je wilt en daarbij hoef je je niet te beperken tot tekeningen. Werken met plaatjes en foto’s kan ook.
Of juist geen plaatjes maar gaatjes…
Waar het hier om gaat is een duidelijke opeenvolging van beelden waarbij een eenvoudig idee vaak het sterkste werkt.
- Een zoëtrope (zie Wikipedia) is ook een mooi werkstuk om leerlingen te laten experimenteren met opeenvolgende plaatjes die een bewegend beeld opleveren. Je kunt een zoetrope zelf maken, zie deze link of een aantal andere tutorials op mijn pinterestpagina over animatie. Zelf heb ik ervoor gekozen om er één te kopen bijvoorbeeld bij deze online shop. Het voordeel hiervan is dat de leerlingen kunnen uitproberen met een kant en klaar model hoe het werkt. Er zijn diverse strookjes bijgeleverd met verschillende animaties. Deze kunnen dienen als voorbeelden voor hun eigen animaties. Er worden ook lege strookjes bijgeleverd waarmee de leerlingen hun eigen ontwerp kunnen maken. Hieronder volgt een filmpje van een leerling uit groep 7 met een eigengemaakt strookje voor een filmpje in de zoëtrope.
Een volgende stap kan zijn om met de leerlingen zelf de zoetrope te maken.
- Voor de Spinsational Animator heb ik dezelfde aanpak gevolgd als voor de zoetrope. Ik heb ruim de tijd genomen om hem aan te schaffen via een webshop. De Spinsational Animator werkt met cirkels die door een lamp met korte intervallen belicht worden. Ook hierbij worden lege cirkels geleverd waarmee de leerlingen zelf hun filmpjes kunnen ontwerpen. Hieronder een filmpje hoe hij werkt:
Hier te koop! Hou wel rekening met extra kosten en langere levertijden bij dergelijke buitenlandse webshops!
- Hierboven hebben we vooral de techniek bekeken die de stappen zet van 1 beeld naar een serie opeenvolgende beeldjes die samen achter elkaar een filmpje vormen. Film heeft ook een ruimtelijk aspect. 3D wordt via film op een plat vlak weergegeven. Ter verkenning van 3D is de app Quiver een mooie eerste stap. Kleurplaten kunnen worden gedownload en via de app worden ingelezen, die er een 3D plaatje of animatie van maakt. Dit geeft heeeeel veel plezier vanaf de kleuters tot groep 8! De app is geschikt voor Apple en Android. Klik hier voor meer info en het downloaden van de kleurplaten.
Voor meer voorbeelden hiervan zie de pagina over Colar app en Quiver op deze site.
Les 2. Zelf een filmpje maken
Een film vertelt een verhaal. Een goed verhaal vertellen is een extra moeilijkheid voor veel leerlingen, naast de techniek die ze zich ook eigen moeten maken. Daarom is gekozen voor een eenvoudige app VivaVideo waarmee ze direct mooie resultaten kunnen behalen en veel special effects kunnen toepassen. Het is een gratis app beschikaar voor Apple en Android.
De eerste opdracht die ik de leerlingen heb gegeven is het kiezen van 1 personage en het uitdrukken van 1 emotie. We gaan immers naar de film omdat we willen meeleven met de personages en hun emoties willen voelen. Het ‘Lekker in je vel spel’ is hierbij geweldig lesmateriaal.
Het is een set kaarten die emoties heel goed en speels beschrijven en die een goed handvat zijn in allerlei lessen. Ik heb ze op deze site ook genoemd bij o.a. de poëzielessen .
Ik heb werkbladen gemaakt waarop de leerlingen in groepjes een personage mochten tekenen met de emotie die ze wilden gaan uitbeelden op film….
Daar kwamen een hoop ideeën uit…
En daarna is er prachtig geacteerd door de leerlingen. Hieronder 2 voorbeeldjes…
Door deze eenvoudige opdracht leren de leerlingen na te denken over het karakter van een filmrol en over het spelen van emoties.
Les 3 Stop motion
Met stop motion kun je levenloze voorwerpen laten bewegen door ze steeds iets anders te positioneren en daarvan een foto te maken. Dit heeft enorm veel mogelijkheden. Je kunt een papieren bootje zichzelf laten vouwen, je kunt een schaar uit zichzelf laten knippen, een tekening kan tot leven komen… Er zijn veel gratis apps voor Apple en Android. Zelf heb ik Stop Motion Studio gebruikt.
Ik ben de les begonnen met het laten zien van diverse voorbeelden en heb uitgebreid de specifieke eigenschappen van stop motion met de leerlingen besproken. Ook heb ik materiaal als klei, papier, zand, poppetjes, autootjes en bouwmateriaal meegenomen waarmee de leerlingen konden experimenteren. De leerlingen gingen er fanatiek mee aan de slag en de resultaten waren heel creatief. Een real life minion kan in een stop motion filmpje ook plotseling een tekening worden…
Voor meer voorbeelden, zie onderaan pagina ‘Film’ onder het menu Galerie op deze site.
En verder…
Natuurlijk kun je met dit thema nog eindeloos veel meer ontdekken en leren. De opbouw van een goed verhaal en het schrijven van dialogen en scenario’s is nog niet aan de orde geweest en ook qua techniek is er nog zoveel meer te beleven. Deze lessen zijn slechts een start, want alle begin is moeilijk. Ben je eenmaal begonnen dan zijn er vele wegen om in te slaan en hoe meer je al weet, hoe meer je ook gaat zien… Daarom sluit ik af met een aantal inspirerende voorbeeldfilmpjes en hoop ik dat deze lessen een aanzet zijn voor veel creativiteit van leerkrachten en leerlingen.
Veel plezier!
Juf Annemarie