Ook kleuters kunnen academische taal ontwikkelen. In de technieklessen gaan we moeilijke woorden niet uit de weg. De afgelopen lessenserie in de onderbouw ging over statische elektriciteit. Veel kleuters wisten al wat dat was. Ze konden beschrijven wat er gebeurde. Er werd genoemd ‘het doet pijn,’ of ‘een tik’. Door woorden te herhalen en zinnen te herformuleren ontstaat er een gesprek:
‘Oh je voelde dus pijn?’
‘Ja, en er was een tik!’
‘Dan heb je een schokje gehad. Dat was statische elektriciteit.’
‘Oh, elektriciteit…’
‘Ja, statische elektriciteit. Hoe kreeg je dat schokje?’
‘de autodeur…’
‘wilde je de autodeur opendoen?’
Veel leerlingen uit de onderbouw wisten ook al dat ballonnen statisch kunnen zijn en konden uitleggen hoe ze die statische elektriciteit konden opwekken: ‘Door de ballon over je haren te wrijven.’ Maar dat dit ook met een pvc buis kon wisten ze niet en ze konden niet voorspellen wat er gebeurde als je een pvc buis met een doek opwrijft en bij een ballon houdt. De proefjes uit het filmpje hieronder vonden ze dan ook heel spannend…
‘Onderzoeken’ in de onderbouw van het basisonderwijs betekent dan ook vooral bekend raken met verschillende materialen. Hierbij leren ze abstracte begrippen als ‘zwaartekracht’, ‘balans’, ‘magnetisch’ en ‘statisch’. Ook leren ze denkprocessen verwoorden als ‘voorspellen’, ‘onderzoeken’ en ‘verklaren’. Daar horen voegwoorden bij als ‘daarom’, ‘want’ en ‘omdat’. Ze leren al doende diverse verbanden leggen. Zie ook dit blog over ‘MAKEN in de klas als begrijpend DOEN’.
Nadat de leerlingen door de verschillende proefjes een begrip hadden gevormd van het fenomeen ‘statische elektriciteit’ mochten ze een tekening ontwerpen waarin elementen konden bewegen door statische elektriciteit. Daarvoor moesten ze bedenken welke dingen bewegen in hun tekening. Ze bedachten bewegende haren, vleugels, de cape van Batman, maar ook de beweging zelf werd soms heel mooi in beeld gebracht…
Hun ontwerpen moesten dus voldoen aan een programma van eisen:
1. Iets moest kunnen bewegen met statische elektriciteit
2. Zo laat de tekening een actie zien: Wapperende haren of flapperende oren
Hierdoor moesten de leerlingen ook nadenken over hoe ze iets gingen opplakken: waar zitten vleugels eigenlijk vast?; hoe laat ik een cape wapperen?
En dan is het fijn dat ze hierover kunnen praten met de hulpouders die ook tijdens het verkennen van de proefjes met de leerlingen hebben meegedaan.
Dank dus weer aan alle hulpouders, want technieklessen zijn intensief en in kleine groepjes kunnen alle leerlingen goed met al hun vragen terecht. Het is mooi dat ouders op deze manier samen met hun kinderen ontdekken, redeneren en argumenteren en een grote bijdrage leveren aan de lessen. Sommige ouders brengen hierbij hun eigen technische kennis mee en breiden de proefjes uit met hun eigen ideeën. Die ballon kan ook bij een waterstraal en hé wat leuk, je kunt hem ook tegen het smartboard plakken als hij statisch geladen is.
Ouders zijn in de technieklessen dus altijd welkom.
De volgende keer gaan we het hebben over de kracht van lucht.
Wordt dus vervolgd,
Juf Annemarie