Balans is een mooi concept. Je komt het overal tegen. Om de leerlingen letterlijk te laten voelen wat het begrip inhoudt mochten ze een vogel maken die kon balanceren op hun vinger. Dat leek een beetje op toveren en daarom zijn deze onderzoekjes zo leuk. Met veel Oooohs en Aaaahs bekijken de leerlingen een aantal beginselen in uit de natuurkunde. Daarna mochten ze lekker gaan uitproberen met een model van een zwaaipapegaai van Kidzlab waarbij je eigenlijk geen fouten kunt maken maar wel goed kan voelen hoe de vogel in balans op je vinger zijn evenwicht houdt…
Er was veel plezier en er ontstonden paradijselijke vogels. Let hierbij ook op details van prachtige haakwerkjes van de oma van Jarl, die dienden als gewichtjes om de vogels in balans te krijgen maar ook een prachtig decoratie waren. De school kreeg een hele zak met haar haakwerkjes cadeau om mee te knutselen 🙂
Het achteraf onder woorden brengen hoe het nu precies zat met dat zwaartepunt, steunpunt en balans bleef voor sommigen lastig…
Hoe zet je wat je hebt geleerd om in taal en welke nieuwe termen horen daarbij? Dat is veel tegelijk en moet je soms diverse keren herhalen. Dat hebben we daarna nog weer gedaan in de klas maar vaak wil je alles toch nog eens terugkijken. Vandaar dat ik iedere geïnteresseerde hierbij nog eens verwijs naar mijn lessen over balans op deze site, compleet met uitleg en downloads.
De volgende stap was om het thema ‘balans’ te kunnen toepassen op een verhaal, want daarover gaat ons huidige project. De les volgend op de balansvogel, hebben de leerlingen om het gevoel weer terug te halen de vogel nog eens op hun vinger gezet en hebben we gekeken naar het concept balans in verhalen en in ons eigen leven. Het zwaartepunt en het steunpunt zijn bij de vogel in balans. Daarom kan die vogel ook best een stootje hebben: Een sterke wind of een duwtje hier en daar zijn geen probleem. De vogel beweegt en wiebelt wat en hervindt daarna zijn evenwicht wel weer. Maar een enorme klap kan de papegaai wel uit balans halen en doen vallen.
Hoe zit dat in ons persoonlijk leven? Wat zijn de factoren die ons in balans houden? We spraken hier over andere vormen van evenwicht als die bij de vogel. Nu ging het over zaken als ‘geven en nemen’ over ‘werk en vrije tijd’ over ‘armoede en rijkdom’… Wanneer dergelijke zaken uit balans raken gebeuren er ongelukken. In ons eigen leven en in verhalen. We proberen in ons eigen leven steeds de balans te zoeken.
Maar in een spannend verhaal is het nooit ‘koek en ei’. In sprookjes en verhalen is het juist het ‘uit balans zijn’ wat een verhaal zo interessant maakt. Het volgende plaatje illustreert dat mooi. Een verhaal over een ezeltje dat goed wordt behandeld en iedere dag met veel plezier zijn karretje trekt is vrij saai. In het volgende plaatje is het tegenovergestelde het geval en is letterlijk sprake van een disbalans…
Deze situatie roept emoties op: ‘Wat zielig voor die ezel die hier wordt uitgebuit!’. Je kunt het ook zien als metafoor voor mensen (en dieren) die overbelast worden in hun leven met onmogelijke taken op hun bordje. En het roept vragen op: ‘Hoe gaat dit opgelost worden?’; ‘Wat voor leven heeft deze ezel eigenlijk?’; ‘Wat voor soort mensen zijn het baasje van deze ezel?’; ‘Waarom doen ze dit?’; ‘En welk leven hebben deze baasjes?’…
Naar aanleiding van die disbalans en de vragen die het oproept zijn interessante verhalen te schrijven. Na een korte oefening waarin de leerlingen bij bekende sprookjes als Sneeuwwitje analyseerden wanneer de situatie uit balans raakte, mochten ze zelf aan de slag. Ze dachten na over een sprookje of een verhaal waarin de balans verdween. Ze gaven aan op welk moment dit gebeurde en wat de oplossing was, want een sprookje hoort een happy end te hebben. Hieronder een mooie analyse over Assepoester…
Maar ook in je persoonlijk leven kunnen zaken uit balans raken. De TV kan stukgaan en het nachtlampje kan kapot…
Dan ontstaat een gezamenlijke inspanning om het op te lossen of een persoonlijke overwinning om angst voor het donker de baas te worden. Ook kwam er een creatieve oplossing als je je kleine zusje wil troosten als ze is gevallen…
Het thema ‘balans’ sluit dus mooi aan bij het karakter en de kwaliteiten van ‘de held’, waar we het eerder in deze klas over hebben gehad (Held les 1, Held les 2). Hoe zou ‘de held uit ons verhaal’ reageren op bepaalde problemen en verstoringen van de balans?
We gaan het zien…
Wordt vervolgd,
Juf Annemarie
[…] zijn manoeuvreert volgens Biesta in het grijze tussengebied. Een goede pedagogische aanpak ondersteunt leerlingen bij het zoeken naar die balans. We hoeven in de huidige maatschappij maar om ons heen te kijken om ons te realiseren dat het nog […]