Ik had de eer te mogen deelnemen aan een panel bij de de uitreiking van de OnderwijsTopTalentPrijs. Jong onderwijstalent presenteerde zich op 5 oktober in de Hogeschool Arnhem Nijmegen…
Indrukwekkend om te zien met hoeveel kennis, kunde en passie deze nieuwe lichting onderwijsmensen zich liet zien. Ze studeerden af met prachtige leervragen. Hieronder slechts een greep uit wat er allemaal door deze groep afgestudeerden is onderzocht:
Hoe kan muziek autistische kinderen helpen?
Hoe stimuleer ik eigenaarschap bij leerlingen?
Wat is creativiteit en hoe ontwikkel je dat bij je leerlingen?
Hoe zet je literatuur in bij multicultureel onderwijs?
Prijswinnares Zuzana Molcanova (Fontys Lerarenopleiding Tilburg) vertelde haar leerlingen dat het boek ‘De Vliegeraar’ van Khaled Hosseini hun leven zou gaan veranderen. Een dappere en bevlogen uitspraak. Zuzana zei verder dat haar voorspelling niet direct bij alle leerlingen overkwam maar dat een leerling die eerst sceptisch was haar later kwam vertellen dat het boek inderdaad haar leven had veranderd. Dat is wat leerkrachten doen in het onderwijs. Wij hebben invloed op het leven en de toekomst van onze leerlingen.
De presentatie van al dit werk toont opnieuw aan hoe veelzijdig en complex onderwijs is en wat je als leerkracht eigenlijk allemaal moet kennen, kunnen en tot in je vingertoppen moet beheersen. Bovendien wil je toetsen of je je doelen hebt behaald en of de vragen die je hierboven hebt gesteld ook een effect lieten zien in je groep leerlingen. Hoe meet je dat? Wat zijn je instrumenten? Welke analyse maak je naar aanleiding van je metingen? Dat waren allemaal vragen die in het panel gezamenlijk met de zaal werden belicht.
Ik zocht nog eens even na wat een ‘gewone leraar basisonderwijs’ met een LA schaal eigenlijk allemaal behoort te doen in zijn/haar werk. Die lijst (van de PO raad) is niet mis en is slechts een basis. Hieronder geef ik hem nog even weer:
Werkzaamheden
1. Onderwijs en leerlingbegeleiding.
* bereidt de dagelijkse onderwijsactiviteiten voor;
* geeft les aan en begeleidt leerlingen;
* hanteert verschillende didactische werkvormen en leeractiviteiten, aansluitend op de leer‐ en opvoedingsdoelen van de school;
* creëert een pedagogisch klimaat waarin alle leerlingen zich veilig en gewaardeerd voelen;
* stimuleert en begeleidt sociale vaardigheden bij leerlingen met verschillende sociaal‐culturele achtergronden;
* structureert en coördineert activiteiten van de leerlingen, organiseert en plant activiteiten in homogene en heterogene groepen, inclusief subgroepen;
* kijkt onderwijsactiviteiten van leerlingen na en corrigeert;
* speelt in de les in op ontwikkelingen op terreinen als maatschappij en cultuur, natuur en techniek, gezondheid en milieu, politiek en levensbeschouwing;
* registreert en evalueert ontwikkelings‐ en leerprocessen van leerlingen en stelt op basis daarvan handelingsplannen op;
* signaleert (sociaal) pedagogische problemen bij leerlingen en stelt een diagnose;
* begeleidt individuele leerlingen aan de hand van handelingsplannen;
* coördineert de leerlingenzorg voor de eigen groep;
* begeleidt leerlingen op basis van het zorgplan;
* bespreekt probleemleerlingen met de seniorleraar of intern begeleider en/of de directeur;
* begeleidt de lerarenondersteuner, onderwijsassistent en/of stagiaires in de eigen les/groep;
* bespreekt de voortgang en de ontwikkeling van leerlingen met ouders/verzorgers;
* houdt het leerlingdossier bij;
* geeft voorlichting aan ouders/groepen ouders en verzorgers over de situatie van het kind in het kader van het bevorderen van hun deskundigheid;
* neemt deel aan teamvergaderingen;
* organiseert overige schoolactiviteiten en voert deze uit;
* onderhoudt contacten met de ouderraad.
2. Bijdrage onderwijsvoorbereiding en ‐ontwikkeling.
* draagt bij aan de formulering van leer‐ en opvoedingsdoelen van de school, in onderlinge samenhang en voor één of meerdere leerjaren;
* vertaalt ontwikkelingen op terreinen als maatschappij en cultuur, natuur en techniek, gezondheid en milieu, politiek en levensbeschouwing naar didactische werkvormen en leeractiviteiten;
* doet voorstellen voor nieuwe lesmethoden en programma’s;
* zet mede, in teamverband, de pedagogische koers uit, voert hierover overleg met betrokkenen en verwerkt de koers in didactische werkvormen en leeractiviteiten.
3. Professionalisering.
* houdt de voor het beroep vereiste bekwaamheden op peil en breidt deze zo nodig uit; * neemt deel aan scholings‐ en ontwikkelingsactiviteiten en o.a. collegiale consultatie;
* houdt zich op de hoogte van de ontwikkelingen op het vakgebied, bestudeert relevante vakliteratuur.
En bovenstaande lijst is de start. Veel collega’s houden zich daarnaast nog bezig met eigen specialismen en zaken die hen boeien zoals het doen van onderzoek binnen de lespraktijk of het opzetten van ‘Makerspaces’, om maar gewoon eens wat te noemen.
Velen van ons zijn gedragspecialist, specialist in rekenen of taal of geschoold in Remedial Teaching. Op onze basisschool zijn niet alleen de leerlingen maar ook de leerkrachten hard bezig zich te steeds scholen en hun talenten te ontplooien. Een leven lang leren moet je immers ‘voorleven’.
Maar nu kom ik toch op de voorwaarden die aanwezig moeten zijn voor dit leven lang leren en voor een innovatieve organisatie. Helaas hebben onze leerkrachten voor hun specialismen en passies nauwelijks de tijd en staan collega’s als legbatterijen voor de groep. Mijn directeur is dagen kwijt om bij ziekte vervangend personeel te vinden. En eigenlijk is onze kanjer van een conciërge ook al jaren wegbezuinigd en en wordt ieder jaar bekeken of ze nog kan blijven omdat ze uit een speciaal potje wordt betaald, dus mogelijk moeten wij volgend schooljaar zelf de melk rondbrengen, de telefoon aannemen, de deur opendoen, het magazijn aanvullen, bestellingen doen, etc, etc…. Daar sta je dan met je talenten en je mooie opleiding(en). En onze school is echt geen uitzondering. Zie ook het heldere stuk van Rienkje van der Eijnden, directeur basisschool De Zuiderzee…
Dus 5 oktober was niet alleen de dag van het TopTalent. Op 5 oktober was er natuurlijk ook de staking van basisschoolleraren en de manifestatie in het Zuiderpark in Den Haag. Onze school was dicht. Terecht denk ik dan. Wij hebben niet alleen gestaakt voor een fatsoenlijk loon. Wij hebben gestaakt om al die mooie onderwijsvragen van dit toptalent te kunnen behouden. In een totaal uitgeklede organisatie die ons onderwijs is, is er geen tijd voor reflectie of innovatie (behalve dan op je vrije zondagmiddag of in je vakantie waaraan door de laatste CAO’s ook al is geknaagd).
Ik zie net op Twitter dat Arie Slob de nieuwe minister van onderwijs gaat worden. Ik zou hem willen vragen: Geef ons alstublieft de ruimte om ons mooie vak op een goede manier te kunnen uitoefenen. We zitten op een kantelpunt: gaat er eindelijk geluisterd worden naar het werkveld en kunnen we in de toekomst ten volle gebruik gaan maken van ons toptalent of zal ons onderwijs desintegreren ondanks alle passie en inspanningen op de werkvloer…
Wordt vervolgd,
Juf Annemarie