Brief aan de nieuwe minister van OCW…

Vakantietijd, komkommertijd, tijd om uit te rusten en de balans op te maken van het afgelopen jaar en plannen uit te werken voor het komend jaar. Daarbij ligt mijn focus vooral op de zaken boeien, energie geven en inspireren en zo min mogelijk op zaken die frustreren.

Maar wat schrijf je nu aan de minister van OCW als hij of zij werkelijk de moeite zou nemen die brief ook te lezen en ernaar te handelen? Dat was de vraag die werd gesteld in de online lerarencommunity van OCW. In deze online community werden diverse vragen door OCW voorgelegd aan het veld, zoals het dreigende lerarentekort.

Ik was verrast om via de mail te vernemen dat mijn brief is verkozen als beste brief. Ik las hem nog eens door en kan er nog helemaal achter staan. Wel overheerst in deze brief in grote lijnen toch de frustratie over wetgeving die naar mijn idee goed onderwijs belemmert. Niet aan de orde komen mijn grote nieuwsgierigheid naar hoe mensen leren en mijn passie voor lesontwerp. Van deze passie wordt je door de waan van de dag en het toenemende woud aan regeltjes te vaak weggehouden.

Ik verwacht het niet maar hoop wel dat de nieuwe minister van Onderwijs deze brief zal lezen en een start zal maken het Nederlandse onderwijs weer meer aantrekkelijk te maken voor de leerkracht en daarmee ook voor de leerling.

Hieronder is mijn brief aan de nieuwe minister nog eens te lezen…

Brief aan de minister van onderwijs…

Waarom dreigen er tekorten in het onderwijs?
Waarom zijn onderwijsmensen zo boos? Waarom dreigen er stakingen van een beroepsgroep die in principe nooit leerlingen en ouders wil duperen? Het antwoord is heel simpel: Als je de fabel kent van de kip met de gouden eieren en we zien goed onderwijs als gouden ei en de leerkrachten als de kip die dat ei moeten leggen, dan weet je het antwoord al: De leerkrachten zijn legbatterijen geworden…

Hoe is dat zo gekomen?
Iedereen in het onderwijs kent wel het model van Luc Stevens. Hij beschrijft 3 basisbehoeften van leerlingen: relatie, competentie en autonomie. Voor leerlingen doen we wat dit betreft erg ons best. Wat betreft leerkrachten wordt dit model al jaren met voeten getreden. Een diep gevoel van verwijdering en onvrede is het gevolg. Wat betreft autonomie is het onderwijs lang kleingehouden in een afrekencultuur en wat betreft competentie wordt de leerkracht steeds minder als professional gezien.

Waaruit blijkt dat?
Een steeds dikker wordende schil van managers en ondersteuners bemoeit zich met het onderwijs met salarissen waar leerkrachten niet aan kunnen tippen. Is die expertise niet aanwezig in de klas? Jawel hoor, wij hebben reken-, taal-, en gedragsspecialisten, coaches, video interactiebegeleiders, en leerkrachten met een Master SEN of academische graad. Zij hebben met de lerarenbeurs kunnen studeren en waren daar ook dankbaar voor. Echter zodra het diploma behaald was moesten ze weer rap als legbatterij terug naar de klas… meer eieren leggen. Geen tijd voor de kip zelf in de vorm van tijd voor reflectie, toepassing van verworven expertise of uitleven van interesses… Nee dat voorrecht behoort aan het legertje externen.

Is er dan geen geld voor?
Natuurlijk wel, maar dat geld zit niet in de scholen maar ligt bij de samenwerkingsverbanden. Kunnen we daar niet bij dan? Jawel maar dan moet je eerst dikke dossiers schrijven die jaarlijks moeten worden geëvalueerd ook weer door externen natuurlijk. Hoe kan de minister dit oplossen? Heel simpel door het geld weg te halen bij die samenwerkingsverbanden en de basisondersteuning van de scholen flink te verhogen. Zo komt het geld waar het nodig is: bij de leerlingen, de leerkrachten en de scholen. Op die manier kan de school haar eigen expertise gebruiken en vlucht talent niet de klas uit wat nu het geval is. De leerkracht kan zich weer competent voelen als hij de vruchten van zijn scholing, ervaring en interesses kan inzetten. Scholen en leerkrachten worden minder afgerekend door externe professionals en zullen meer autonomie voelen.

Wat kan de minister nog meer doen?
Hij of zij kan die schil van management en professionals die om het onderwijs zitten nog meer afpellen en bij de kern terechtkomen door eens dwars door het woud van raden, coöperaties en instituten heen, direct aan de leerkracht te vragen wat zijn mening is over bepaalde onderwijswetgeving. We nemen op dit forum toch ook de moeite om mee te denken en het op te schrijven? Heel moeilijk is dat niet. En is dat alles? Het lijkt mij een heleboel. Want de minister moet echt gaan luisteren naar het onderwijsveld en dan bedoel ik de LEERKRACHT. En als er werkelijk is geluisterd moet daarnaar gehandeld worden. Dat is niet moeilijk maar wel een hele cultuursomslag. Want de minister heeft zelfs niet geluisterd naar de eigen onderzoekscommissies. De commissie Dijsselbloem riep al dat het onderwijs met rust moest worden gelaten en dat onderwijsvernieuwingen even moesten uitblijven. En wat kregen we: Passend Onderwijs. De Arena zat destijds vol met protesterende leraren. Ik was er ook en wist toen al dat het niet zou helpen en de politiek niet zou luisteren. We zijn het gewend. Dus minister, wilt u gouden eieren? Zorg dan vooral voor de kip en begin met luisteren. Als u dan heeft geluisterd en nagedacht weet u wat ze nodig heeft aan relatie, competentie en autonomie en als laatste geeft u haar een extra graantje, maar dat laatste is echt niet de hoofdmoot van onze boosheid.

En nu maar hopen dat we volgend jaar een kanjer van een minister krijgen zodat we onze handen weer vrij krijgen om ons als leerkracht echt met het onderwijs bezig te houden.

Ik geniet nog even van mijn vakantie maar heb al een hoop ideeën voor komend schooljaar. Ook daarover zal meer volgen in dit blog.

Wordt vervolgd,
Juf Annemarie