In het vorig blog hieronder ging het over de kunst van het vragen stellen. Vragen stellen en feedback gaat hand in hand en zijn een belangrijke rode draad in het onderwijs. De meeste leerkrachten zullen dit onderschrijven. Wat vaak minder wordt belicht is dat fouten leermomenten zijn. Een waarheid als een koe natuurlijk. Want door ontelbare keren te vallen hebben we leren lopen en fietsen. Beroemde sporters en musici oefenen en oefenen en weten daardoor precies wat ze nog willen bijslijpen, dus waar hun ‘fouten’ zitten. Doordat iets ‘fout’ ging deden wetenschappers belangrijke ontdekkingen waaronder penicilline. Fouten en toevalligheden zijn een bron van creativiteit. Een prachtig voorbeeld hiervan is het boekje van Erik Kessels: Meesterlijke missers, Maak van falen je handelsmerk. Hij analyseert hierin heel mooi wat een foto of afbeelding interessant maakt.
Maar hoe zit dat op scholen? Durven leerlingen fouten te maken als ze bang zijn voor onvoldoendes? Durven leerkrachten iets nieuws te proberen als ze worden afgerekend op ‘resultaten’? Op iedere school zal dit anders zijn en ieder kind en iedere leerkracht zal hier op zijn eigen manier mee omgaan. Het besef dat daar waar het schuurt geleerd wordt, is lang niet overal ingedaald.
Daarom hierbij een mooi praktijkvoorbeeld van hoe een les vol ‘fouten’ juist succesvol kan verlopen. Juf Linda van OBS De Startbaan wilde voor het project ‘de stad’, leerlingen duurzame autootjes laten bouwen die we hadden gekregen via Generation Discover van Shell. Deze autootjes rijden op zout water.
Fout nr 1: Ze had niet zelf het autootje vooraf in elkaar gezet en wist dus niet precies wat de leerlingen te wachten stond. Soms maak je die fout als leerkracht bewust omdat je gewoonweg de tijd niet hebt om alles voor te bereiden. Juf Linda had wel een mooie intro met filmpjes over duurzaamheid.
Fout nr 2: Juf Linda had ook geen tijd gehad om precies uit te zoeken hoe het nu precies technisch werkte dat die autootjes zout water konden omzetten in energie om te rijden. De leerlingen gingen dus aan de slag zonder dat ze echt een idee hadden wat ze nu eigenlijk gingen doen.
Wat gebeurde er…
inderdaad…het motortje draaide niet…
Fout nr. 3: Het autootje rijdt niet en we hebben geen idee wat er aan de hand is.
Nu was het aan de leerlingen en niet aan de leerkracht om te onderzoeken hoe dit kwam. Door niet op te geven en nog eens heel goed de instructies na te lezen kwamen twee meiden erachter dat de verhouding van zout en water voor de juiste zoutoplossing erg belangrijk was en precies moest worden opgevolgd…
Aha! Fout nr 3 is geïdentificeerd: We hebben de instructies niet nauwkeurig genoeg gelezen en opgevolgd…
Hierdoor ging de samenwerking tussen de meiden verder en verspreidde hun vondst zich door de hele groep waardoor ook weer andere fouten konden worden opgelost zoals…
Fout nr 4: We hebben te snel gehandeld en verkeerd water gebruikt voor onze auto…
Het gevolg van deze fouten was dat de leerlingen moesten doorzetten, analyseren, en samenwerken. Alleen waren ze er niet uitgekomen. Het plezier daarna is dan nog groter…
En natuurlijk zijn we er nog niet. Want hoe werkt zo’n motortje nu echt op zout water? Daarin kunnen de leerlingen zich nu alsnog gaan verdiepen. Ze weten nu DAT het kan maar nog niet HOE het kan. En dat is nou weer een vraag die mij als leerkracht boeit: Zijn ze door het uitproberen nu gemotiveerder om dat eens haarfijn te gaan uit te zoeken?
Wordt vervolgd…
Juf Annemarie
[…] autootjes. Het paste mooi in hun project over de stad en ik schreef erover in een vorige blogpost. De filmpjes hiervan hielp de groepen 7 weer om direct goed aan de slag te gaan. Zij leerden van de ervaringen van de […]